โรคพังผืดกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือคืออะไร?
โรคพังผืดกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือเป็น กลุ่มโรคการกดทับเส้นประสาทที่พบบ่อยที่สุดโดย พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชายถึงสามเท่า เกิดจากการ กดทับเส้นประสาทมีเดียน (median nerve) ซึ่งอยู่ บริเวณข้อมือโดยเส้นประสาทนี้จะวางตัวอยู่ในช่อง ที่มีลักษณะเหมือนอุโมงค์ (carpal tunnel) โดยธรรมชาติแล้ว เส้นประสาทนี้มีหน้าที่รับความรู้สึกของนิ้วโป้ง นิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนางครึ่งนิ้วด้านที่ติดกับนิ้วกลาง และยังเลี้ยงกล้ามเนื้อบริเวณโคน นิ้วหัวแม่มือ (thenar muscles) ด้วย เมื่อเกิดการกดทับเส้นประสาทมีเดียนจึงทาให้การทำงานของ เส้นประสาทดังกล่าวผิดปกติไป
โรคพังผืดกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือ มีอาการอย่างไร ?
อาการของโรคพังผืดกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือมีอาการหลายระดับ ในระยะแรกผู้ป่วยจะมี อาการปวดหรือชาบริเวณนิ้วดังกล่าวและอาจรู้สึก เหมือนโดนไฟช๊อตวิ่งไปตามปลายนิ้วได้ โดยอาจจะมีอาการชาช่วงกลางคืนหรือรุ่งเช้าตอนตื่นนอน เมื่อสะบัดมือจะมีอาการดีขึ้น หรือมีอาการเฉพาะเวลาใช้งานมือต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานๆ
หากการกดทับเส้นประสาทดำเนินต่อไปเป็นเวลานานหรือรุนแรงมากขึ้น ผู้ป่วยอาจรู้สึกชาตลอดเวลา และอาจมีภาวะกล้ามเนื้อโคนนิ้วหัวแม่มืออ่อนแรงหรือกล้ามเนื้อลีบได้
โรคพังผืดกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือ สามารถวินิจฉัยได้อย่างไร ?
โดยทั่วไปโรคนี้สามารถให้การวินิจฉัยโดยการซักประวัติและตรวจร่างกายโดยแพทย์เฉพาะทางด้านออร์โธปิดิกส์หรือแพทย์ทั่วไปที่มีความชำนาญ โดยไม่มีความจำเป็นที่จะต้องส่งตรวจ วินิจฉัยด้วยเครื่องมือพิเศษ เว้นแต่แพทย์สงสัย ภาวะอื่นที่มีอาการคล้ายเคียงกัน
โรคพังผืดกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือ มีสาเหตุจากอะไร ?
สาเหตุของโรคพังผืดกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือ มีหลายสาเหตุ ได้แก่
โรคพังผืดกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือ รักษาอย่างไร ?
การรักษาขึ้นกับสาเหตุอาการความรุนแรงและระยะเวลาที่เป็นโรค เบื้องต้นแพทย์จะพิจารณาหา สาเหตุที่ทำให้เกิดโรค ให้คำแนะนำในการปฏิบัติตัวที่เหมาะสมแก่ผู้ป่วย และรักษาสาเหตุที่มีส่วนทำให้เกิดโรค เช่น โรคเบาหวาน
ผู้ป่วยโรคการกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือ ควรปฏิบัติตัวดังนี้
นอกเหนือจากการปฏิบัติตัวที่เหมาะสมแล้ว อาจจะพิจารณาแบ่งการรักษาออกเป็น 2 กลุ่ม คือ การรักษาโดยไม่ผ่าตัดและการรักษาโดยการผ่าตัด
การรักษาโดยไม่ผ่าตัด
แพทย์จะพิจารณารักษาโดยไมผ่าตัดใน ผู้ป่วยที่มีอาการไม่รุนแรง และไม่มีภาวะกล้ามเนื้อลีบหรืออ่อนแรง โดยมีวิธีต่างๆ ดังนี้
การรักษาโดยการผ่าตัด
แพทย์จะพิจารณารักษาโดยการผ่าตัดในผู้ป่วย ที่มีโรครุนแรงมีกล้ามเนื้อลีบหรือรักษาด้วยวิธีไม่ผ่าตัดแล้วไม่ได้ผล หรือกลับมาเป็นซ้ำ โดยการผ่าตัดมีเป้าหมายที่จะตัดพังผืดของอุโมงค์ข้อมือ เพื่อเพิ่มพื้นที่และลดการกดทับเส้นประสาทมีเดียน
การผ่าตัดสามารถทาได้โดยการใช้ยาชาเฉพาะที่ โดยทั่วไปแผลผ่าตัดจะมีขนาดประมาณ 2-3 เซนติเมตร หลังผ่าตัดแพทย์อาจพิจารณาให้ผู้ป่วย ดามข้อมือให้อยู่นิ่งๆเป็นช่วงเวลาสั้นๆ ประมาณ 1 สัปดาห์ หลังผ่าตัดผู้ป่วยสามารถกลับบ้านได้ในวันเดียวกัน โดยไม่ต้องนอนโรงพยาบาล ควรระวังไม่ให้แผลเปียกน้ำ และมาตรวตติดตามอาการ เพื่อตัดไหมที่ 10-14 วันหลังผ่าตัด
หลังผ่าตัดผู้ป่วยมักจะมีอาการดี ขึ้นบางส่วนทันที แต่อาจจะไม่หายเป็นปกติทั้งหมด เนื่องจากการฟื้นตัวของเส้นประสาทจำเป็นต้องเวลาพอสมควร เมื่อแผลแห้งดีแล้วทำการนวดเบาๆ บริเวณแผลผ่าตัด เพื่อลดอาการเจ็บบริเวณแผลผ่าตัด และทำให้แผลผ่าตัดนุ่มลง
จัดทำโดย สถาบันออร์โธปิดิกส์
รพ.เลิดสิน กรมการแพทย์